ساختار دهان و دندان

شناخت آناتومی دهان موجب نمی شود که شما دندان های بهتری و سالم تری داشته باشید، ولیکن یک اطلاعات عمومی دقیق تر ، شناختی کلی به شما میدهد که می تواند به شما در ملاقات های خود نزد دندانپزشک کمک کند.

قسمت هایی که  تحت پوشش پروتز فک پایین قرار دارند:

قسمت هایی که در فک پایین تحت پوشش پروتز کامل قرار میگیرند و که نیز در توسعه آن دخیل هستند عبارتند از:

Ridge: همانند فک بالا به شکل نعل اسبی است  که در  فرم ها و اندازه های متفاوت دیده میشوند.

در صورت تحلیل رفتن و با پیشرفت تحلیل استخوانی قوس آن بزرگتر و وسیع تر می شود. در افراد پیر و بزرگسالان اغلب استخوان به وسیله ی یک بافت هم بند فیبروزه پوشیده میشوند. هنگامی که استخوان تحلیل زیادی داشته باشد، به جای استخوان نسج فیبروزه ای ( Fibrous Cordilke Ridge) تشکیل میشود. انساج متحرک تکلیه گاه چند دانه مناسبی برای پروتز نیستند چون با پروتز به حرکت در می آیند و در اثر نیروهای وارده تغییر محل میدهند. در قمت انتهای Ridge برجستگی گوشتی به نام Retromolar Pad قرار دارد.

اندازه قوس Arch Size : از نظر اندازه به سه دسته ی کوچک ، بزرگ و متوسط تقسیم میگردد.

بیماران با قوس دندانی کوچک نبایستی انتظار داشته باشند که بتوانند نیروهای وارد بر فک را همچون بیماران با Arch- بزگ، تحمل کنند.

شکل (Rige Form): معمولا در سه نوع متفاوت زیر دیده میشوند.

BROAD T OP
Sever under Cut
Sharp Ridge
( در مبحث فک بالا به تفصیل بیان شد)

Petromolar Pad: یک بافت عضلانی، غددی، مخاطی میباشد. عضلات تشکیل دهنده آن عیارتند از : عضله Buccinator از خارج، تاندون عضله Tempolal در وسط، و عضله Superior Constrictor از عضلات حلق در داخل، قسمت لینگوال به علت وجود بافت غددی فوق العاده متحرک میباشد. این برجستگی بوسیلهپروتز کامل پوشیده میشود تا حدی که هنگام باز شدن دهان، مزاحم Pterygo Mandibular Raphe نباشد، ادامه میابد.( شکل 4-25) . پوشش این لندمارک توسط پروتز فک پایین، Seal خلفی پروتز را تامین مینماید و همچنین در محسنات Maximum Coverage که بعدا راجع به آن سخن به میان خواهد آمد نقشی خواهد داشت.

دهلیز و قسمت زبانی در فک پایین

Ridghe فضای فک پایین را بدون ناحیه تقسیم میکند.

الف- دهلیز
ب- ناحیه زبانی

الف- مشاهدات و ساختمانهای قابل لمس در Vestibul

1- مهارلبی (Labial Frenum) عبارت است از یک چین مخاطی همراه نسج فیبروزه میباشد که از قسمت باریک به سطح لابیال Ridge واز سمت عریض تر خود به عضله Orbicularis Oris چسبندگی پیدا میکند. این فرنوم بسیار حساس و فعال میباشد و پروتز نبایستی در موقعیت و حرکت آن محدودیتی ایجاد کند.در غیر این صورت باعث زخمی شدن آن خواهد شد. (شکل 4-25)
2- Buccal Frenum: چنین مخاطی فیبروزه ای است که به تعداد یک یا چند عدد میباشد.

از سطح باکال Ridge در ناحیه پرمولرها شروع شده، و پس از گذشتن از Modilus به فرنوم باکال فک بالا منتهی میگردد. مانند فرنوم باکال در فک بالا، تحت تاثیر عضلات Buccinator عقب و  Orbicularis Oris از جلو میباشد. حرکات قدامی خلفی این فرنوم بایستی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
3- Labial Vestibul: فضای حد فاصل بین فرنوم باکال سمت چپ و سمت راست را  Labial Vestibul میگویند. این فضا از دیستال به فرنوم باکال دوسمت ، از قدام به لب پایین، از خلف به دامنه قدامی Ridge و از پایین به Mucobuccal Fold محدود میشود. شکل پروتز در این ناحیه تحت تاثیر اعمال عضلات زیر قرار میگیرد:
1- Orbicularis Oris
2- Incisivus Labii Inferior
3- Mentalis
4- Buccal Sheif: ناحیه ای است در دهلیز که بین فرنوم باکال ( از جلو) ، لبه قدامی عضله Retromolar Pad, Masseter (از عقب) قله Ridge ( از داخل) و خط مایل خارجی External Oblique Ridge (از داخل) قرار دارد. (شکل 4-25).
بعنوان اصلی ترین ناحیه قابل تحمل فشار و اولین ناحیه تحمل فشار ( Principal Bearing Area) در فک پایین به سه دلیل زیر محسوب میگردد:
الف: استخوان در این ناحیه از تراکم کافی ( Cortical Bone) برخوردار است.
ب- عضله موثر در این ناحیه عضله Buccinator میباشد که خوشبختانه الیاف آن موازی Ridge میباشد و عمل آن مزاحمتی برای پروتز کامل ندارد.
ج: سطح آن نزدیک به افق بوده و فشارهای عمودی را بهتر تحمل میکند.
5- Masseter Area امکان توسعه پروتز کامل را در این ناحیه نمیدهد، و چون عضله Buccinator از داخل آن عبور مینماید. انقباض آن، عمل عضله Buccinator  را تا حدودی تحت تاثیر قرار میدهد (شکل4-25).

پ- مشاهدات و ساختمان های قابل لمس در Alveolo lingual Sulcus
فضایی است که در دوطرف از خارج توسط  Ridge ، از داخل توسط زبان، از جلو فرنوم لینگوال، و از عقب بوسیله Retromylohyoid Curtain محدود میشود. فرنوم زبانی چین مخاطی فیبروزه ای است که زبان را به سطح لینگوال Ridghe اتصال میدهد. این فرنوم بسیار فعال و مقاوم بوده و اقلب پهن میباشد.
هنگام قالب گیری بایستی عمل آن مورد توجه قرار گیرد، زیرا در حالت اتراحت معمولا برآمدگی ندارد.
هنگامی که Ridge  تحلیل زیادی داشته باشد، هنگام عمل کاملا به قله ریج چسبندگی دارد. ( شکل4-25).

بررسی  Alveolo lingual Sulcus 
در سه ناحیه قدامی، میانی، خلفی، مورد بررسی قرار میگیرد.
الف: ناحیه قدامی یا Sublingual Gland Region این ناحیه بین فرنوم زبانی از قدام و از خلف تا جائی که در حالت فانکشن عضله میلوهائید، Mylohyoid Ridge هم سطح کف دهان میشود محدود میگردد. در ناحیه ای که خط مایل داخلی با کف دهان هم سطح میشود، هنگام Functon عضله Mylohyoid فرورفتگی به وجود می آید که به نام  Retromylohyoid Fossa نامیده میشود. این فرو رفتگی حاصل تقعر استخوان فک پایین و تحدب  Mylohyoid Ridge از نمای اکلوزالی در این ناحیه است.
در این ناحیه غدد زیر زبانی روی عضله  Mylohyoid قرار دارد. در هنگامی که عضله مذکور به سمت بالا حرکت میکند (Raised Position) این غدد بالا امده و به قله Ridge نزدیک میشود و مانع توسعه پروتز در این ناحیه میگردد. به این دلیل ارتفاع پروتز در این ناحیه به مراتب کمتر از قسمت های خلفی است.
Sublingual Fold چیست؟ در طرفین مهار زبانی دوچین مخاطی به نام Sublingual Fold وجود دارد که در ضخامت این دوچین Sublingual Vein قرار دارد و مجاری ترشحی غدد تحت فکی در ناحیه قدامی Fold در حفره دهان باز میگردد.
ب: Median Region از قسمتRetromylohyoid Fossa تا جایی که عضله Mylohyoid اتصال خود را از Mylo hyoid Ridge از دست میدهد، ادامه دارد. در این ناحیه عضله Mylo hyoid قابل لمس میباشد. لبه پروتز پایین تر از خط مایل داخلی قرار میگیرد و این خود باعث میگررد که زبان بر روی پروتز تکیه کرده و آن را در محل خود نگهداری کند. این عضله در حالت استراحت با پروتز در تماس نبوده و فقط در حین عمل با پروتز تماس حاصل میابد.

ج: ناحیه خلفی یا Third Region 
از انتهای Mylo hyoid Ridge شروع شده و تا Retro Mylo hyoid Curtain ادامه دارد. (شکل4-24)
حدود این ناحیه محدود است بین :
از طرف لینگوال: ستون های قدامی لوزه (Anterior Tonsilar Pillar) 
از سمت دیستال: Retro Mylo hyoid Curtain و عضله منقبض کننده فوقانی حلق
از طرف باکال: شاخه سعودی فک پایین، عضله مایلوهیوئید و رترومولارپد
چون Retro Mylo hyoid Curtain از قسمت فوقانی به عضله منقبض کننده فوقانی حلق چسبندگی دارد، عمل این عضله، همراه با عمل عضله زبان نقش تعیین کننده حد خلفی پروتز را به عهده داردو وقتی زبان به خارج رانده میشود، پرده مخاطی Retro Mylo hyoid Curtain به طرف جلو کشیده میشود و بالطبع پروتز در این ناحیه تحت تاثیر عضله Glosso Palatine قرار میگیرد. زمانی که نوک زبان با قسمت قدامی Ridge فک بالا در تماس قرار میگیرد، قسمت Distolingual پروتز فک پایین با پرده مخاطی Retromylohyoid در تماس قرار میگیرد. پس، بیرون راندن زبان و یا قرار دادن نوک زبان به قسمت قدامی کام نقش تعیین کننده در فضای Retromylohyoid خواهد داشت.

اطلاعات در مورد آناتومی دندان اگرچه در حوصله انسان نمی گنجد ولیکن با یک بار خواندن شاید اطلاعاتی بیشتر از اطلاعات عمومی در ذهن باقی بماند . مسلما شما به عنوان ملاقات کننده یک دندانپزشکی نباید حتما در مورد دندان هایتان اطلاعات کامل داشته باشید و این کار به عهده دندانپزشک است که اطلاعات لازم را بطور کلی در اختیار شما قرار بدهد ولی همانطور که در بالا نیز اشاره شد ، دانسستن کلیتی در باره دهان و دندان ، به شما در کسب اطلاعات از دندانپزشک کمک می کند.. برای اطلاعات بیشتر در مورد دندان و نیز درمان بیماریهای مربوط به دهان و دندان می توانید به درمانگاه شبانه روزی هروی تلفن بزنید و یا یک مشاوره حضوری داشته باشید.  ملاقات با دندانپزشکان درمانگاه هروی و گرفتن مشاوره برای داشتن بهترین وضعیت دندانی ، کاملا رایگان می باشد.

Complete Teeth Make Kissing Sweet

دندان کامل بوسید را شیرین می کند

آدرس درمانگاه دندانپزشکی هروی

ایران، تهران، میدان هروی
خیابان وفامنش، خیابان مکران شمالی
پلاک 18، طبقه چهارم
تلفن: [phone] & 009821/22984060